Անծանոթ բառեր

Spring-գարուն

Month-ամիս

National holiday-ազգային տոն

 Send- ուղարկել

Greeting cards- շնորհավորական բացիկներ

Shamrock-երեքնուկ

Plant- բույս

Leaves- տերևներ

Emblem- խորհրդանիշ

Day off- հանդստյան օր

Present-նվեր

Second-երկրորդ

Celebrate- տոնել, նշել

Religious festival- կրոնական ծես, փառատոն

Sweet- քաղցրավենիք

Fool- հիմար

Joke- կատակ

Relatives- հարազատներ

Տեքստի հետևյալ նախադասությունները գրեք ապառնի ժամանակով:

1. On Easter Sunday children get chocolate Easter eggs and rabbits. On Ewaster Sunday children will get chocolate Easter eggs and rabbits
2. On that day they visit their mothers.On that day they will visit their mothers
3. People send greeting cards.People will send greeting cards.
4. They celebrate it as a start os spring. They will celebrate it as a start os spring.
5. Pupils go back to school after Easter. Pupils will go back to school after Easter
6. They play jokes and tricks on their friends. They will play jokes and tricks on their friends. 

Տեքստի հետևյալ նախադասությունները գրեք անցյալ ժամանակով:

1. It is a national emblem. it was national emblem
2. You can buy chocolate Easter eggs. You could buy chocolate Easter eggs
3. They celebrate it as a start os spring.  They celebrated it as a start os spring.
4. Pupils go back to school after Easter. Pupils went back to school after Easter. 
5. They play jokes and tricks on their friends.They played jokes and tricks on their friends.

1.Նկարագրիր հարկահաններին:

Հիքնավստահ, մեծամիտ, մեծախոս։

2.Առանձնացրու Մելիքի հրամանը՝ ուղղված իր ժողովրդին:   իմ զորքը բոլոր.
Հազար հազար մարդ նորելուկ մանուկ,
Հազար հազար մարդ անբեղ, անմորուք,
Հազար հազար մարդ բեղը նոր ծըլած,
Հազար հազար մարդ նոր թախտից ելած,
Հազար հազար մարդ թուխ միրուքավոր,
Հազար հազար մարդ սիպտակ ալևոր,
Հազար հազար մարդ որ փողեր հընչեն,
Հազար հազար մարդ, որ թըմբուկ զարկեն…
Կանչեցե՜ք, թող գան, հագնեն զե՜նք, զըրա՜հ,
Կըռիվ տի գընամ ես Դավթի վըրա,
Սասունն ավիրեմ,
Հեղեղեմ, բերեմ։

3 Թվարկիր Դավթի հոր՝ Մհերի զենքերը:  գուռզը պողպատ,
Թամբ սադափեն, կուռ սաղավարտ,
Խաչ պատրաստին իր աջ բազկին,
Զըրահ շապիկ, Թուր-Կեծակին,

416-18-րդ հատվածները սովորիր պատմել:

Գտիր թաքնված բառը․

• վագր, առյուծ, կապիկ, կատու
• կոնֆետ, տորթ, բլիթ
• ստեղնաշար, մկնիկ, լիցքավորիչ, էկրան
• վարդ, մանուշակ, շուշան, ձնծաղիկ
• արև, լուսին, աստղ

Գտիր ավելորդ բառը․

• ծիծեռնակ, կաչաղակ, բզեզ, ճնճղուկ
• տանձ, սալոր, դդմիկ,խնձոր
• մայր, տուն, եղբայր, տատիկ
• հմայիչ, բարձր, ձյուն, սպիտակ
• քամանչա, դաշնամուր, քանոն, ռետին

Բացատրիր դարձվածքները․

• աչքը ջուր կտրել-կարոտով սպասել
• սուր ճոճել-սպառնալ
• հոգին ավանդել-մեռնել
• աչքի լույս-շատ սիրելի
• աչքի փուշ-ատելի մարդ
• լեզուն կապ ընկնել-խոսել չկարողանալ
• լեղին ճաքել-սաստիկ վախենալ

Բացատրիր նույնանուն բառերը․

• մարտ- մարտ մարտ-ամիս
• փող- փող փող-խումբ
• շահ- շահ շահել

Ավարտիր ասացվածքները․

• Ով աշխատի,նա կուտի
• Հեռավոր սուրբը, զորավոր կլինի։
• Ճտերն աշնան չ են հաշվում։
• Ծիծաղում է նա,ով վերջին է ծիծաղում։
• փորը փորողը,ինքը կընկնի մեջը։

Եզոպոսը համաշխարհային առակագրության խոշոր դեմքերից է: Նրա առակներով է պայմանավորված համաշխարհային գրականության մեջ առակագրության՝ որպես առանձին ժանրի զարգացումը: Եզոպոսի մասին կենսագրական տեղեկությունները շատ սուղ են: Ամենահին հիշատակությունը V  դարի հույն պատմիչ Հերոդոտոսինն է, որից ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից: Եզոպոսի մասին շատ զրույցներ և ավանդություններ են պահպանվել: Դրանցից թերևս ամենահիշարժանը հետևյալն է.

Մի օր, Քսանթոսը ցանկանալով ճաշկերույթ տալ ի պատիվ աշակերտների՝ Եզոպոսին կարգադրեց, որ գնա աշխար-ի ամենից լավ բանը գնի շուկայից և համեղ ճաշ պատրաստի:

-Շատ լավ, տե՛ր,-ասաց Եզոպոսը և գնաց:

Ճաշի ժամին յուրաքանչյուր աշակերտի առաջ մի աման լեզու էր դրած:

—Ի՞նչ է սա,-հարցրեց Քսանթոսը զարմացած:

-Լեզու, տեր իմ:

—Մի՞թե սա է աշխարհի ամենալավ բանը, հիմար,-գոռաց Քսանթոսը:

-Ասացեք, տեր իմ,-պատասխանեց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի լավ , քան լեզուն. լեզուն է հասարակական կյանքի շաղկապը, ճշմարտության և իմաստության գործիքը, գիտությունների բանալին: Առանց լեզվի ինչպե՞ս կզարգանար ուսումն ու գիտությունը, առանց լեզվի ինչպե՞ս մար-իկ միմյանց պիտի հայտնեին իրենց ուրախությունը կամ վիշտը, իրենց հուզող մտքերը:

Բոլոր աշակերտները, նրանց հետ նաև Քսանթոսը, հավանություն տվեցին Եզոպոսի բացատրությանը:

Մի ուրիշ անգամ Քսանթոսն ասաց Եզոպոսին.

-Եզոպո՛ս, գնա շուկա և այս անգամ աշխարհի ամենավատ բանը բեր մեզ համար:

Եզոպոսը գնաց շուկա և դարձյալ լեզու բերեց: Քսանթոսը բարկությունից իրեն կորցրել էր:

-Հանդարտվե՛ք ,տեր իմ, -ասաց Եզոպոսը,-ի՞նչ կա աշխարհում ավելի վատ, քան լեզուն. դրանով են կործանվում ամբողջ պետություններ, դրանով են կատարվում բոլոր ստերը, կեղծիքներն ու բամբասանքները, դրանով են մարդիկ վիրավորական խոսքեր ասում միմյանց և դրանով են , վերջապես, թա-ավորները արձակում իրենց անար-ար հրամանները: Լեզուն, տեր իմ, աշխարհի ամենալավ և ամենավատ բանն է, նայած , թե ում բերանի մեջ է գտնվում այն, նայած, թե ով է լեզվի տերը:

-Դու հաղթեցիր, Եզոպոս,-ասաց Քսանթոսն իր զայրույթը զսպելով:

Եզոպոսի առակները սրամիտ են, լի իմաստությամբ, մարդկային արժանապատվությամբ և ունեն փիլիսոփայախրատական նշանակություն:
Մեզ հասած եզոպոսյան առակների հիմնական ժողովածուն (500-ից ավելի առակներ) կազմվել է I–II դարերում: Հին Հունաստանում ծագել է «եզոպոսյան լեզու» արտահայտությունը, երբ թե՜ բանավոր, թե՜ գրավոր խոսքում մտքերը Եզոպոսի նման արտահայտում են քողարկված, փոխաբերական արտահայտություններով: Հայ գրականության մեջ եզոպոսյան լեզուն վարպետորեն օգտագործել է առակագիր Վարդան Այգեկցին:

V դարում հայերն արդեն ծանոթ էին եզոպոսյան առակներին: Դրանք հայերեն առաջին անգամ լույս են տեսել 1818 թ-ին, Վենետիկում:

1

Մարդիկ,

Թագավորները,

Անարդար,

Թվին,

2

Եզոպոսը համաշխարհային առակագրության խոշոր դեմքերից է: Նրա առակներով է պայմանավորված համաշխարհային գրականության մեջ առակագրության՝ որպես առանձին ժանրի զարգացումը: Եզոպոսի մասին կենսագրական տեղեկությունները շատ սուղ են: Ամենահին հիշատակությունը V  դարի հույն պատմիչ Հերոդոտոսինն է, որից ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ. թ. ա. VI  դարում, Սամոս քաղաքում, եղել է ստրուկ և սպանվել է Դելփիքում: Ենթադրություններ կան, որ նա հույն էր` Թրակիայից կամ Փռյուգիայից: Եզոպոսի մասին շատ զրույցներ և ավանդություններ են պահպանվել: Դրանցից թերևս ամենահիշարժանը հետևյալն է.

3

ա. Լեզվի միջոցով են մարդիկ հայտնում իրենց ուրախությունը, վիշտը կամ հուզող մտքերը:

4

բ. Ուզում էր տեսնել՝ ինչ կբերի Եզոպոսը:

5

 Քսանթոսը երկրորդ  անգամ խնդրեց բելել ամենա վատ բանը

6

Լեզուն մեզ օգնումա իրար հասկանալ, կրթել, և նաև օգնում է բացատրել ուրախությունը։

7

1.Թրի կտրածը կլավանա, լեզվի կտրածը չի լավանա:
2. Մինչև սուրը սրվեց, լեզուն գլուխը թռցրեց:
3. Ինչքան լեզու գիտես, էնքան մարդ ես:
4. Քաղցր լեզուն օձը բնից կհանի:
5. Աշխարը շինողն ու խանդողը լեզուն է
6. Թուրը մի մարդ սպանեց, լեզուն՝ մի բանակ (զորք):
7. Տավարի կապից կբռնեն, մարդու՝ լեզվից:
8. Տավարին կապով կկաբեն, մարդուն՝ լեզվով:
9. Ոտքով ընկնողը կելնի, լեզվով ընկնողը չի ելնի:
10. Գեշ լեզուն ածելուց սուր է:
11. Լեզվով ծակածը նշտարն էլ չի ծակի:
12. Լեզուն արդար, սիրտը՝ չար:
13. Անուշ լեզուն մեղրից քաղցր է:
14. Լեզվիդ չափ ու չվան դի՛ր:

15. Լեզուդ տակը ոսկոր չունի, որ սուտ խոսելիս ծակի:
16. Լեզվի տակ փուշ չկա (ոսկոր չկա):
17. Խոսքը քանի բերանումդ է, քոնն է, բերանիցդ ելավ՝ քոնը չէ:

8

Ա․ Լեզվով մարդիկ վիրավորական խոսքեր են ասում միմյանց:

9

Նայիր տեկստին։

10

Թագավորներ,առակներ,տեղեկություններ,ենթադրություններ,ավանդություններ,մտքեր, աշակերտներ,պետություններ,հրամաներ,բաբասանքները,հայեր։

11

Եզոպոսին կարգադրեց ,որ գնա շուկա և գնի աշխարհի ամենից լավ բանը:

12

Կածան։

13

գ. Վիշտ-բարդ

14

Եզոպոսի ծննդյան և մահվան   թվականները հայտնի չեն, ենթադրվում է, որ նա ապրել է մ.թ.ա. 6-րդ դարում: (մահ, դար)

15

Գայլերը ուզում էին հարձակվել ոչխարների խմբի վրա, բայց շները նրանց պաշպանում են։Գայլերը համոզեցին ոչխարներին որ նրանք շներին հանձնեն։Երբ գայլերը զգացին որ ոչխարները մենակ են նրանք հարձակվեցին։

22-29

Վարժ․ 11, էջ  256 կարդալ և վերնագրել։

kind men and angry girl

Անծանոթ բառեր

take care-խնամել

dearly-քնքշորեն

thirsty-ծարավ

throw out-դուրս նետել

at last-վերջապես

ask for-խնդրել

large-մեծ

Տեքստից դուրս գրեք ապառնի և անցյալ ժամանակներով նախադասությունները։

1. ապառնի-I wil it was very cold, 2 But i will not go back home, 1. անցյալ-once there lived an old man and an old woman his they had no childen, the old man had a pet, it was a little grey,

Տեքստից դուրս գրեք ածականները՝ sad, happy

Տեքստից դուրս գրեք մակբայները`sadly, happily

Adjective /Ածականներ/& Adverb Մակբայեր/

Ածականները գործածում ենք գոյականների և դերանունների հետ․ Ածականները գրում ենք գոյականներից կամ դերանուններից առաջ։

• I have a black cat.
• He dropped the hot plate.

Մակբայները գործածում ենք բայերի հետ, նկարագրում ենք բայերին՝

• She sang loudly.
• He speaks slowly.

Մակբայը կազմվում է ածականին ավելացնելով –ly- մասնիկը՝

Bad-badly, sad-sadly

Մակբայների համեմատական և գերադրական աստիճանները կազմում ենք օգտագործելով more և most

• She sang more loudly than her friend.
• She sang most loudly in the class.

Օրինակներ՝

• Careful զգույշ (ածական): He is always careful.
• Carefully (մակբայ): She put the glasses down carefully.
• Quiet հանգիստ(ածական): This is a quiet room.
• Quietly (մակբայ): She spoke quietly.
• Bad վատ (ածական): This coffee is bad!
• Badly (մակբայ): He sings badly!

Եթե ածականը վերջանում է  ‘y’, ապա ‘y’ դառնում է ‘i’ and այնուհետ ավելացնում ենք  ‘ly’. Եթե ածականը վերջանում է ‘le’, ‘e’ սզվում է, և ավելանում է ‘y’.

• Happy ուրախ (ածական): She looks very happy.
• Happily մակբայ): He sang happily.
• Gentle նուրբ (ածական): It’s a gentle cat.
• Gently (մակբայ): He stroked the cat gently.

Կան բացառություններ՝

• Fast արագ (ածական): That’s a fast car.
• Fast (մակբայ): She walks fast.
• Early շուտ (adjective- ածական): She was early for the meeting.
• Early (adverb-մակբայ): He arrived early.
• Late ուշ (adjective): He is always late!
• Late (adverb): He got up late this morning (‘lately’ is also an adverb but means ‘recently’).
• Good լավ (adjective): That is a good book.
• Well (adverb): She did well on the exam (‘well’ can also be an adjective; see below).
• Hard դժվար (adjective): Maths is hard!
• Hard (adverb): She tried hard (‘hardly’ is also an adverb, but means ‘almost none’; see below).

Կարդա և համեմատիր՝

She is a slow reader.            She reads slowly.

He is a quick runner.          He runs quickly.

She a bad cook.                   She cooks badly.

He is a good footballer.       He plays football well.

Յ կիսաձայնը միանում է որևէ ձայնավորի և երկհնչյուն կազմում: Հայերենի երկհնչյուններն են՝

• այ- հայ, մայր, վայր
• յա- պատյան, կյանք, բրդյա
• ույ- հույս, բույր, բույն
• յու-հյութ,  մյուս
• ոյ- խոյ, գոյ
• յո-յոթանասուն, յոդ
• եյ- թեյ, մեյլ
• յի- լեռնային, կարդայի:

Երկհնչյուն է նաև ե-ն, որը բառասկզբում և ձայնավորից հետո՝ բառամիջում, արտասանվում է յէ, օրինակ՝ ելակ, ամենաերկար:

Եթե յ-ն երկու ձայնավորների միջև է գտնվում, այն երկհնչյուն է կազմում իրենից հետո եկող ձայնավորի հետ: Օրինակ՝ խաղայի բառում երկհնչյուն է ոչ թե այ-ը, այլ յի-ն:

Առաջադրանքներ՝

1. Տրված բառերը խմբավորիր ըստ նույն երկհնչյունի:

Մետաքսյա-յա, ալյու-յու, եղբայր-այ, յոթանասունմեկ-յո, արդյոք-յո, ձյութ-յու, հյուրասիրություն-յու, տեսաերիզ, խարույկ-ույ, քրիստոնյա-յա, քաղաքամայր-այ, լյարդ, կյանք-յա, խոխոջյուն-յու, գործունյա-յա, հայելազարդ, շագանակագույն-ույ:

2. Կազմիր բառեր:

ակն+բույժ,  անասուն+բույծ, մարդ+խույս, բազում+ճյուղ, բյուր+ակն, սյուն+շար:

ակնաբույժ, անասնաբույծ,մարդախույս, բազմաճյուղ, բյուրակն,սյունաշար։

3. Գտիր տրված բառերի հոմանիշները:

կոտոշ (պոզ), միանգամից, հոտ, երկնագույն:

Կոտոշ-տես Եղջյուր, միանգամից-անմիջապես,իսկույն, հոտ-բույր, երկնագույն- կապույտ։

4. Ընտրիր և լրացրու համապատասխան բառը՝ բյուր, սույն, սյուն, բույր:

սույն թվի ապրիլ ամսին մասնակցեցինք օլիմպիադայի:

Տաճարի մեկ սյուն դեռևս կանգուն էր:

Ծաղիկների բույրը լցրել էր սենյակը:

Արագածը բյուր աղբյուրների լեռ է:

5. Արտագրիր և լրացրու երկհնչյունները՝ այ, յա,  յու, յե:

Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի աշակերտը՝ Կորյունը, գրել է իր ուսուցչի կյանքի պատմությունը: Մեսրոպ Մաշտոցը ծնվել է Տարոնի Հացեկաց գայում: Նրա  հյերը Վարդանն էր, իսկ մոր մասին տեղեկութ-ններ չկան:

Մեսրոպը կրթություն ստացել է հունական դպրոցում: Հետո շրջել է Հայաստանով մեկ, ժողովրդի համար կարդացել է Աստվածաշունչ մատյանը և թարգմանել հայերեն: Նա հասկացել է, որ հայը պիտի իր գիրն ունենա, կարդա և գրի մայրենի լեզվով:

Հոգիս արթնացավ հարավի բույրից,
Ինձ է դուրս կանչում զեփյուռը նրա,
Ձյունն էլ արևի ջահել համբույրից
Ուրախ լալիս է դաշտերի վրա:
Ելնեմ, ծաղկումն է ձնծաղիկների`
Ձյունից ինձ նայող աչերն համբուրեմ,
Գնամ ետևից ծիծեռնակների`
Նրանց հետ ետ գամ` գարունը բերեմ, —
Բարձրանամ կապույտ գահը լեռների`
Արևն իբրև թագ իմ գլխին առնեմ, —
Հագնեմ ծիրանին արշալույսների, —
Գարնան թագավոր ինձ թագադրեմ,
Եվ հրովարտակ արձակեմ մի խիստ,
Որ աղբյուրները հավերժ կարկաչեն,
Որ ծաղկեն լեռներն իմ արևանիստ,
Որ ծով դաշտերը հավերժ կանաչեն,
Որ գարունները գան ու չգնան,
Որ հավերժանան զմրուխտ դրախտով,
Որ բեկվի իմ դեմ խորհուրդը մահվան,
Որ մարդը ցնծա հավերժի բախտով:
Եւ ես երջանիկ կլինեմ այնժամ,
Եւ գուցե այնժամ ես մահը սիրեմ,
Երբ անմահ լինեմ, երբ հավերժանամ,
Երբ գարունները ողջ թագավորեմ:

1. Բացատրիր հրովարտակ բառը։ Կազմիր նախադասություններ այդ բառով։ Հրովարտակ-թագավորի գրավոր դիմումը ժողովրդին կարևոր նշանակություն ունեցող իրադարձության։ Հրովարտակ-հրովարտակ փոխարինում է թագավորին, հրովարտակ լավ լուր է պատմում թագավորին։
2. Բանաստեղծությունից դուրս գրիր գործողություն ցույց տվող բոլոր բառերը։ Արթնանալ, կանչել,լալիս,ծախկել,համբուրել,գնալ,բերել,բարձրանալ,առնել, հագնել,կարկաչել,չգան,ցնծալ,սիրել։
3. Բանաստեղծությունից դուրս գրիր բանաստեղծի հրովարտակը։

Որ աղբյուրները հավերժ կարկաչեն,
Որ ծաղկեն լեռներն իմ արևանիստ,
Որ ծով դաշտերը հավերժ կանաչեն,
Որ գարունները գան ու չգնան,
Որ հավերժանան զմրուխտ դրախտով,
Որ բեկվի իմ դեմ խորհուրդը մահվան,
Որ մարդը ցնծա հավերժի բախտով:

4 Բացատրիր բանաստեղծության վերնագիրը։ թագավորական իշխանությունը մեկին հանձնել:

5 Ինքդ վերնագրիր բանաստեղծությունը։ Գարնան թագավոր

Զատիկի սեղանի վրա լինում են խաշած, ներկված ձվեր։ Ձվերը ներկվում են արհեստական, լուծվող կերակրային ներկերով, գունավոր թղթերով, կամ կտորներով։ Որպես բնական գունանյութեր օգտագործվում են սոխի կճեպներ, սուրճ կամ զաֆրան։ Ուկրաինայի պես երկրներում նաև սովորություն է օգտվել մոմից և ներկից՝ նախշազարդ ձվեր ստեղծելու համար։

Շատ քրիստոնյաներ պատրաստում են միայն կարմիր ներկած ձվեր, որոնք խորհրդանշում են Հիսուսի թափած արյունը մարդկանց մեղքերի համար։ Ներկայումս հաճախ դրանք ներկվում են տարբեր գույներով։ Պարսկահայերը սեղանին նաև ունենում են պասկա, որի շուրջն ափսեի մեջ են երբեմն շարվում ներկված ձվերը։ Բողոքական քրիստոնյաների մոտ ընդունված են նաև շոկոլադե ձվիկները։

Զատիկ կիրակվա նախորդ գիշերը, Հայաստանում Զատկի սեղանին լինում են եփած ձուկ, չամիչով փլավ և գինի։ Չամիչով փլավը մեկնաբանվում է որպես ողջ մարդկության խորհրդանիշ, որտեղ չամիչը՝ հավատացյալներն են, գինին՝ Հիսուսի արյունը։ Պարսկահայերը սեղանին ունենում են ծխացրած ձուկ, քուքու, փլավ, և երբեմն նաև սալորի խոռիշտ (շոգեխաշած սոուսի տեսակ), որի մեջ կարմիր միս չեն օգտագործում։ Գինին լցվում է մի կտոր նշխարի վրա, որպեսզի թաթախվի։ Նշխարը խորհրդանշում է Հիսուսի մարմինը, իսկ գինին՝ արյունը, ինչպես Վերջին ընթրիքի ժամանակ։

Զատիկ կիրակի եկեղեցու բակում և նաև Զատկի շրջակա օրերին, մանուկները (ինչպես և մեծերը) «հավկիթ են խաղում»։ Այս խաղը տեղի է ունենում երկու հոգու միջև՝ մեկը պահում է մեկ ներկված հավկիթ, մեկ ծայրը դեպի վեր, մյուսն իր ներկված հավկիթի նույն ծայրը (սուր կամ լայն) արագ իջեցնում է և խփում մյուսի հավկթին։ Հետո խաղը կրկնվում է նույն հավկիթների մյուս ծայրերով՝ բայց այս անգամ առաջինն է իջեցնողը և երկրորդը՝ պահողը։ Ում հավկիթը, որ չի կոտրվում, նա հաղթում է, և հաղթվածն իր հավկիթը տալիս է իրեն։ Եթե ամեն հավկթի մի ծայրն է կոտրվում, ապա մեկ անգամ ևս խաղում են հավկիթների անվնաս ծայրերով, որպեսզի որոշվի հաղթողը։

 զատկի տոնի կապակցությամբ քրիստոնյաների կողմից պատրաստվող ավանդական կերակրատեսակները։

Զատիկի սեղանի վրա լինում են խաշած, ներկված ձվեր։ Ձվերը ներկվում են արհեստական, լուծվող կերակրային ներկերով, գունավոր թղթերով, կամ կտորներով։ Որպես բնական գունանյութեր օգտագործվում են սոխի կճեպներ, սուրճ կամ զաֆրան։ Ուկրաինայի պես երկրներում նաև սովորություն է օգտվել մոմից և ներկից՝ նախշազարդ ձվեր ստեղծելու համար։

Շատ քրիստոնյաներ պատրաստում են միայն կարմիր ներկած ձվեր, որոնք խորհրդանշում են Հիսուսի թափած արյունը մարդկանց մեղքերի համար։ Ներկայումս հաճախ դրանք ներկվում են տարբեր գույներով։ Պարսկահայերը սեղանին նաև ունենում են պասկա, որի շուրջն ափսեի մեջ են երբեմն շարվում ներկված ձվերը։ Բողոքական քրիստոնյաների մոտ ընդունված են նաև շոկոլադե ձվիկները։

Զատիկ կիրակվա նախորդ գիշերը, Հայաստանում Զատկի սեղանին լինում են եփած ձուկ, չամիչով փլավ և գինի։ Չամիչով փլավը մեկնաբանվում է որպես ողջ մարդկության խորհրդանիշ, որտեղ չամիչը՝ հավատացյալներն են, գինին՝ Հիսուսի արյունը։ Պարսկահայերը սեղանին ունենում են ծխացրած ձուկ, քուքու, փլավ, և երբեմն նաև սալորի խոռիշտ (շոգեխաշած սոուսի տեսակ), որի մեջ կարմիր միս չեն օգտագործում։ Գինին լցվում է մի կտոր նշխարի վրա, որպեսզի թաթախվի։ Նշխարը խորհրդանշում է Հիսուսի մարմինը, իսկ գինին՝ արյունը, ինչպես Վերջին ընթրիքի ժամանակ։

Զատիկ կիրակի եկեղեցու բակում և նաև Զատկի շրջակա օրերին, մանուկները (ինչպես և մեծերը) «հավկիթ են խաղում»։ Այս խաղը տեղի է ունենում երկու հոգու միջև՝ մեկը պահում է մեկ ներկված հավկիթ, մեկ ծայրը դեպի վեր, մյուսն իր ներկված հավկիթի նույն ծայրը (սուր կամ լայն) արագ իջեցնում է և խփում մյուսի հավկթին։ Հետո խաղը կրկնվում է նույն հավկիթների մյուս ծայրերով՝ բայց այս անգամ առաջինն է իջեցնողը և երկրորդը՝ պահողը։ Ում հավկիթը, որ չի կոտրվում, նա հաղթում է, և հաղթվածն իր հավկիթը տալիս է իրեն։ Եթե ամեն հավկթի մի ծայրն է կոտրվում, ապա մեկ անգամ ևս խաղում են հավկիթների անվնաս ծայրերով, որպեսզի որոշվի հաղթողը։

Եթե ծայրը կոտրվում ապա նա հաղթում է։ հաղթած իր հավիկիթ տալի մյուս խաղացողին։ եթե մի ծայրը չի կոտրվել ապա լինում է որ հաղթելեն երկուսը։

• 

Նանե, իմաստության և ողջախոհության դիցուհին հայոց հեթանոսական կրոնում։

Համարվել է Արամազդի դուստրը։ Նույնացվել է հունական Աթենաս դիցուհուն։ Նանեի տաճարը, որը եղել է Թիլ ավանում, ավերել է Գրիգոր Լուսավորիչը՝ Հայաստանում քրիստոնեությունը տարածելու ժամանակ։ Հունական դիցաբանության մեջ կա Նանեի անվամբ հավերժահարս (համարվել է Սանգարիս գետի դուստրը և ծննդաբերության ոգին)։ Հայոց դիցարանի ազդեցիկ դիցուհիներից է Արամազդի դուստրը՝ Նանեն՝ ընտանիքի պահապանը, իմաստության, ողջախոհության և ռազմի աստվածուհին։ Նանեի պաշտամունքը սերտորեն կապված էր Անահիտի պաշտամունքի հետ։ Նանեի տաճարը Եկեղյաց գավառի Թիլ ավանում էր՝ Անահիտի տաճարի մոտակայքում։ Հիմա էլ հաճախ մեծ մորը՝ տատին, ասում են նաև նանե, նան, որը վկայում է Նանե դիցուհու՝ մարդաստվածության հետ կապի և ժողովրդի մեջ նրա անվան ու պաշտամունքի տարածվածության մասին։