- Վերհիշում ենք.
- Ի՞նչ է արմատը:
- Ի՞նչ է ածանցը:
- Ի՞նչ է հոդակապը:
Առաջադրանքներ՝
- Նշված արմատներով կազմի՛ր հոդակապով և ածանցավոր բառեր, օրինակ՝
Արմատ՝ արև
Ածանցավոր՝ արև+ային
Հոդակապով՝ արև+ա+ծաղիկ
Թագ — Թագ +ավոր
Թագ — Թագ +ա +դրում
Մարդ — մարդ +կային
Մարդ —
Գիր — Գիրք
Գիր — գր + ա +գետ
Մազ —մազ +ա +ծածկ
Մազ —մազ +ոտ
Դաս — Դաս+ ա + ցուցակ
Դաս —Դասական
Ձեռ —Ձեռք
Ձեռ —Ձեռ + ա +գործ
Արմատ, ածանց, հոդակապ
Ա․Արմատը բառի հիմնական իմաստն արտահատող մասն է, հիմքը: Արմատը արտահայտում է բառի հիմնական իմաստը և չի բաժանվում բաղադրիչների:
Օրինակ՝ թագ արմատից ունենք թագավոր, անթագ, թագուհի բառերը:
Բ․Բառի վերջից կամ սկզբից ավելացող մասնիկները, որոնք փոխում են բառի իմաստը և կազմում նոր բառեր, կոչվում են ածանցներ:
Օրինակ՝ տուն-անտուն, գիր—գրություն, խմոր—խմորեղեն:
Այս բառերի ան, ություն, եղեն մասնիկները ածանցներ են:
Գ․ Ա ձայնավորը, որն իրար է կապում բաղադրյալ բառի տարբեր բաղադրիչները, կոչվում է հոդակապ․ օրինակ՝ ծով+ա+նկար
Առաջադրանքներ՝
1.Տրված բառերը կազմող մասերն առանձնացրո՛ւ: Արմատներն ընդգծիր:
Օրինակ՝ մայրություն – մայր + ություն
անամոթ, ամպոտ, քարոտ, օդային, դժգոհ, հեռավոր, բարություն, գրավոր, անորոշ, տհաճ:
ան+ամոթ, ամպ+ոտ, քար+ոտ, օդ+ային, դժ+գոհ, հեռ+ավոր, բար+ություն, գր+ավոր, ան+որոշ, տ+հաճ:
2. Գտիր հետևյալ բառերի ընդհանուր արմատները:
ամառանոց, ամառային- ամառ
ջերմություն, ջերմանավ- ջերմ
նավահանգիստ, նավավար- նավ
վարիչ, վարել, ղեկավար-վար
հազարավոր, հազարամյակ-հազար
3. Կազմիր նոր բառեր հետևյալ արմատներով ու ածանցներով՝
քար, հող, դաս, տուն, երկար, հերոս, սխալ
ային, արան, ավոր, անք, ավուն
Քարանք, հողանք, դասարան, երկարավուն, հերոսային
4. Բառաշարքից առանձնացրո՛ւ հոդակապ ունեցող բառերը(կան բառեր, որոնցում հոդակապ չկա)։ Հոդակապ ունեցող բառերում գունավորի՛ր արմատները և հոդակապը։
Օրինակ՝ Հյուրախաղ– հյուր+ա+խաղ
Օձաձուկ-օձ+ա+ձուկ, լայնարձակ- լայնարձակ , մրգահյութ մրգ+ ա +հյութ, փորձանոթ-փորձանոթ , հողագունդ-հող+ ա+ գունդ, արծաթագործ- արծաթ+ ա+գործ, նախշազարդ-նախշ+ա+զարդ, ալրաղաց-ալրաղաց, հայազգի-հայազգի, ծաղկափոշի-ծաղկափոշի, նույնարմատ-նույնարմատ, ծառատունկ-ծառ +ա +տունկ:
Լրացուցիչ կրթություն (տանը)
Աշխատանքդ կուղարկես իմ էլեկտրոնային հասցեին՝ meri.sargsyan@mskh.am
- Լրացրո՛ւ մեկից ավելի արմատ և ածանց ունեցող (բարդածանցավոր) բառերի շարքը:
- Սառնասրտություն, կիսագնդային, հեռախոսավարուհի, հաղորդավարուհի, աշխարհարգրություն, ձնագնդի, սպիտակաձյունիկ :
- Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր բաղադրյալ բառերով:
- Խիտ սաղարթներ ունեցող (սաղարթախիտ), գեղեցիկ քանդակված (գեղաքանդակ) , նուրբ ճաշակով (նրբաճաշակ), լեռնային աշխարհ (լեռնաշխարհ), բարձր գագաթ ունեցող (բարձրագագաթ), թմբուկ խփել (թմբկահարել), սարսափ ազդող (սարսափազդու), ասֆալտով պատված (ասֆալտախատ), դանդաղ սահող (դանդաղասահ), քաղաքին հատուկ: