Պարապմունք 113

1. Նշվածներից  ո՞րն  է   4645/1000  տասնորդական  կոտորակի  դիրքային  գրառումը:                                                                                        

ա)0,4645

բ) 4,645

գ) 46, 450

դ) 4645,000

2.  Ո՞րն  է  0,087  տանորդական  կոտորակի  սովորական   կոտորակով   գրելու  տեսքը :                                                                                      

ա)     87/100                           
բ)    87/10                               
գ)  87/(   1000)                          
դ)  87/10000

 3.  Նշվածներից  ո՞րն  է  երեսունմեկ   ամբողջ   տասնութ   հարյուրերորդականը:     

ա) 3,118                               
բ) 0,3118                                
գ) 31,18                               
դ) 3118,0

4. Ի՞նչ   թվանշան  է  գրված   310,8745  տասնորդական  կոտորակի  տասնորդականների  կարգում:   

ա) 1                                     
բ) 10                                       
գ) 8                                 
դ) 7

5. Կատարել  գործողությունը: 

   ա)   0,0169 . 100=1,0069

   բ)  2717,5 : 1000=27175

6.  Կատարել  գումարումը:                

   ա) 0,135+14=0,149                                                                          
  բ)  19,8+4,3=24,1

7.  Համեմատել  կոտորակները:  

    ա)   8,069<8,123                                                գ) 6,70=6,700

     բ)  -11,29<-11,3                                                 դ)   -4,008 <-4,2

8. Կատարել  բազմապատկում.

    ա)   5,042   .  (-3,01)=-15,17642                                                                  
    բ)  -8,42 . 2,35=-1778,70 

9.Կատարել  բաժանում.   ա)   6,15 : 0,3=20,5                                                                                
բ)  2,35 : 0,05=47 

10. Լուծիր խնդիրը։
Եթե  մտապահված  թվին  գումարենք  3, գումարը  բազմապատկենք  2-ով  և  արտադրյալից  հանենք  46 , ապա  կստանանք  60: Գտեք մտապահած թիվը։

x+3×2-46=60

Պատ՝ 50։

Պարապմունք 111

Հարցեր կրկնողության համար
1. Կատարիր գործողությունը․
ա) 0,5 + 0,345=0,845
բ) 1,3 + 0,416=1,716
գ) 4,2 : 0,2=21
դ) 14,4 : 1,2=12
ե) 1,47 − 0,84=0,37
զ) 5,12 − 2,094=2,538

2. Կատարիր գործողությունը․
ա) 8,5 · 10=85
բ) 0,68 · 10=6,8
գ) 0,9 · 1000=900
դ) 1,8 · 1000=1800

3. Լուծիր  հավասարումը.
ա) 2x + 3x  = 45

45:5=9

x=9
բ) 2x + 5 + 3x  = 70

70-5=65

65:5=13

x=13
գ) 2x − x  = 312

312:1=312

2*312-312=312

X=312
դ) 12x − 3 = 45
45+3=48

48:12=4

x=4
4. Լուծիր խնդիրները.
ա) Երկու գյուղերի միջև եղած հեռավորությունը 18 կմ է։ Ճանապարհորդն անցավ 5 անգամ ավելի, քան մնաց անցնելու։ Քանի՞ կմ  նա անցավ։

բ) Սովորողը  հաշվեց, որ օրվա անցած մասը 2 անգամ քիչ է մնացած մասից։ Ինչքա՞ն ժամանակ է անցել օրվա սկզբից։

գ) Եղբայրը և քույրը հավաքում են բացիկներ։ Եղբոր մոտ 2 անգամ ավելի բացիկներ կան, քան քրոջ մոտ, իսկ ընդամենը նրանք ունեն 60 բացիկ։ Նրանցից յուրաքանչյուրը քանի՞ բացիկ ունի։

դ)Երկու թվերի գումարը 201 է, իսկ տարբերությունը՝ 99։ Գտեք այդ թվերը։
երկրորդ թիվ-x=99
ա) x+5x=18

6x=18

x=18:6=3

x=3

18-3=15

բ) 2x+x=24

3x=24

x=24:3=8

x=8

գ) 2x+x=60

3x=60

x=60:3=20

x=20

60-20=40

Քույր՝ 20

Եղբայր՝ 40

դ) երկրորդ թիվ=99+x

99+x+x=201

99+2x=201

2x=201-99=102

x=102:2=51

x=51

երկրորդ թիվ=150
5. Կատարիր գործողությունը
ա) 389 − 229=110
բ) −31 − 21=-52

գ) −6 + 5=-1
դ) 2 − 700=-698
ե) 50 − 20 − 30=0
զ) 41 + 101 − 888 + 12=-734
զ) −2 − 2 + 5 + 2 + 2 -5=0 

Պարապմունք 112

Հարցեր կրկնողության համար

1.Կատարեք գումարում.

ա/                          բ/ 

3,8, 20,2

2.Կատարեք հանում.

ա/               բ/ 

22,70 14,63

3.Արդյոք հավասա՞ր են հետևյալ թվերը.

  ա/     

Այո                                          
բ

Այո

4. Համեմատել կոտորակները.

   ա/   

3,5<4,6                                            
  բ/   

2,7<4,6

     5.  Համեմատել կոտորակները.

   ա/                                                 բ/ 

0,6>0,5 7,12<7,27

6. Կոտորակները գրել դիրքային գրառմամբ:

ա/                                     բ/ 

1,54 35,416

7.Այս կոտորակներից որո՞նք են   տասնորդական կոտորակներ.

ա/             բ/            գ/            դ/  

3/10, 7/100

8. Անվանե՛ք տասնորդական կոտորակի՝ ստորակետից հետո եղած բոլոր կարգերը․

1-տասնորդական, 2-հարյուրերոդական 5-հազարերորդական

3-տասնորդական 5-հարյուրերորդական 8-հազարերորդական 1-տասհազարերորդական

8-տասնորդական 9-հարյուրերորդական 7-հազարերորդական 4-տասհազարերորդական

9. Համեմատել   տասնորդական կոտորակները.

ա/                         բ/   

0,1>0,01 0,001<0,01


10. Կազմել  խնդրի հավասարումը և լուծել:

Մտապահել են մի թիվ, ավելացրել են 8  և ստացել 30:

x+8=30

x=30-8=22

x=22

Պարապմունք 110

5x+x=42

42:6=7

x=7

3x+x=28

28×4=112

x=112

4x-x=39

39:3=13

13×4=52

x=52

7x-x=54

54×7=378

x=378

x+3x=24

x+3x=4x

4x=24

x=6

24-6=18

x+2x=63

x+2x=3x

3x=63

x=21

63-21=42

x+2x=60

x+2x=3x

3x=60

x=20

60-20=40

x+7x=72

x+7x=8x

8x=72

x=9

72-9=63

x+4x=20

x+4x=5x

5x=20

x=4

20-4=16

x+x+230=690

2x+230=690

2x=690-230=460

2x=460

x=460:2=230

սեղան՝ 230

աթոռ՝ 460

x+x+17=53

2x+17=53

2x=53-17=36

2x=36

x=36:2=18

աղջիկներ՝ 18

տղաներ՝ 35

x+4x=15000

5x=15000

x=15000:5=3000

x=3000

15000-3000=12000

Պարապմունք 107.

1. Գրիր մեկ անհայտով հավասարման հինգ օրինակ։

x+71=1008

x+28=3322

x+53=1999

61+x=8091

x+19=86
2. Այնպիսի հավասարումներ կազմիր, որոնց արմատ լինի 7:

x+7=35

x+7=2094
3. Լուծիր  հավասարումը.
ա)x=1006 — 832 = 174
բ) 1405 – x=1297 = 108
գ) x=78 + 818 = 896
դ) x=330 – 303 = 27
ե) 84 + x=40 = 124
զ) 2003 + x=2558 = 4561

4.Հավասարման արմա՞տն է արդյոք 3 թիվը.
ա) x – 3 = 0

Այո
բ) x – 5 = 0

Ոչ
գ) 7 – x = 0,

Ոչ
դ) 3 – x = 0,

Այո
ե) 2 ⋅ x = 6

Այո
զ) x = 6 – x:
Այո
5. Ո՞ր հավասարումների արմատն է 1 թիվը.
ա) 2 ⋅ x = 5

Ոչ
բ) x = 1

Այո
գ) 6 ⋅ x + 8 = 14

Այո
դ) 4 ⋅ x = 0
Ոչ
6.Կազմե՛ք հավասարում և լուծե՛ք այն.
ա) x թվին գումարել են 4 և ստացել են 19

x+4=19

15+4=19
բ) x թվից հանել են 10 և ստացել են 7

x-10=7

17-10=7
գ) 35-ից հանել են x թիվը և ստացել են 5

35-x=5

35-30=5
դ) 11-ին գումարել են x թիվը և ստացել են 25: 

11+x=25

11+14=25

Տասնորդական կոտորակներ, ամփոփիչ աշխատանք:Պարապմունք 106

1.Տասնորդական կոտորակները գրիր դիրքային գրառումով:
1/100=0,01
12/100=0,12
3412/1000=3,412
25893/10=2589,3
-28/1000=-0,028

2.Տասնորդական կոտորակների դիրքային գրառումը ներկայացրու սովորական կոտորակի տեսքով:
2,5=25/10
0,25=25/100
-3,60=-360/100
12,567=12567/1000

3.Համեմատիր.
1,25 < 1,3
-0,24 =  0,240
1, 28 < 12,8
0,09  < 0,9
4. Տասնորդական կոտորակները ներկայացրու իրեն հավասար այլ տասնորդակա կոտորակի տեսքով.
0,26=0,2600
1/10=10/100
34,56=34,5600
2,489=2,48900
0,01=0,0100
2,30006=2,30006

5. Կատարիր գործողությունը.
ա) 2 + 0,38=2,38
բ) -100+(- 0,096)=100,096
գ) 4,88+1,10=5,98
դ) 0,245+0,2=-0,445


6. Կատարիր գործողությունը.
ա) 3,56 – 2,14=1,42
բ) 111,782 – 111,6=0,182
գ) 0,625 – 0,1=0,525
դ) 81,22 – 82=0,78


7. Կատարիր գործողությունը.
ա) 1,037 – 1= 0,037
բ) 8,002 – 8= 0,002 
գ) 107,03 – 56=51,03
դ) 3,263 – 2=1,263

8. Կատարիր գործողությունը.
ա) 6,251 ⋅ 7= 43,757
բ) 14,55 ⋅ 2,1= 30,555
գ) -7,8⋅ 1,2,=9,36
դ) 0,302 ⋅ 5=1,51


9. Կատարիր գործողությունը.
ա) 8,36 ։ 2= 4,18
բ) 10,5 ։ 7=1,5
գ) 40,25 ։ 2,3=17,5
դ) 35,601 ։ 0,01=356,01

10. Կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները, հետո  համեմատե՛ք ստացված  թվերը.
ա) 0,136  և 0,144 0,140=0,140
դ) 12,129 և 12,131 12,130=12,130
բ) 2,254 և  2,256 2,250 < 2,260
ե) 7,9951 և 8,0049 7,9950 < 8,0050
Լրացուցիչ։
Ճանապարհորդը 4ժ քայլել է 5,2 կմ/ժ արագությամբ և 3ժ քայլել է 4,8 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ է նա անցել։

5.2×4=20.8 կմ

4,8 x3=14.4 կմ

20.8+14.4=35.2 կմ

Պատ.՝35.2 կմ:

Պարապմունք 104 Տասնորդական կոտորակների կլորացումը Տեսական նյութ

1. Գրիր տասնորդական կոտորակներ, կլորացրու մինչև տասնորդականները։
13,31-13,3
12,26-12,3

2. Գրիր երկնիշ թվեր,  կլորացրու տասնավորը։

61-60

78-90

34-30

35-40

3. Գրիր քառանիշ թվեր,  կլորացրու հարյուրյավորը։

75346-75306

1667-1607
4. Թիվը պակասորդով կլորացրու  մինչև տասնորդականները.

ա) 0,2382 -0,24  բ) 1,0425-1,04       գ) 200,12-200

դ) 28,2397-28   ե) 80,0388-80,04  զ) 567,91111-567,911
5. Թիվը հավելուրդով  կլորացրու մինչև տասնորդականները.

ա) 12,25-12   բ) 1,0625-1,06       գ) 200,18-200

դ) 28,27-28,24  ե) 80,0888-80,04  զ) 567,9111-567,91

6.  Նշեք, թե յուրաքանչյուր օրինակում մինչև ո՞ր կարգն է կլորացված թիվը.

ա) 93,6527 ≈ 93,65 — տասնորդական
բ) 12,4589≈ 12,459 — միավոր

7. Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները.

ա) 7,8932-7,9  բ) 0,9999-0,10    գ) 2,3845-2,4

դ) 85,0639-85,1   ե) 65,6788-65,7   զ) 18,0936-18,1

8) Ուղղանկյունանիստի երկարությունը, լայնությունը և բարձրությունը համապատասխանաբար 12,4 դմ, 5,08 դմ և 3,6 դմ են։ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի ծավալը և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները։

12,4×5,08×3,6=0,0668=0,1