Месяц: Октябрь 2023

Հայոց լեզու 10.31.2023

100. Տրված կապերով կազմի՛ր նախադասություններ: Ո՞ր հարցին են պատասխանում դրանց հետ գործածվող գոյականները:

Պես, հետ, առանց, վրա, համար:

Քեզ պես գեղեցիկ աղջիկ այս աշխարհում չկա։

Մենք քեզ հետ կմնանք, որպեսզի մենակ չմնաս։

Առանց նրա ձանձրալի է։

Պատի վրա կար շատ գեղեցիկ նկար։

Նրա համար ամեն ինչ շատ հեշտ է։

101. Պարզի՛ր, թե ընդգծված շաղկապներով նախադասության ո՞ր մասերն են կապվում:

Ուզո՞ւմ եք տեսնել, թե մարդկանց ստեղծած սարքավորումներն ու մեքենաներն ինչպե՛ս են փոխվելու: Նստենք ժամանակի մեր մեքենան, երկու կամ  երեք դար առաջ գնանք: Ահա մեր առջև գեղեցիկ ու լայն մի փողոց է: Փողոցի կողքի թմբերը ծածկված են գույնզգույն ծաղիկներով կամ գորգով: Երկնքում պայծառ ու լուսավոր մի ամպ է թրթռում: Պարզում ենք, որ  դա արհեստկան արև է: Մարդիկ դրանով կարգավորում են Երկրի կլիման, որպեսզի իրենց կյանքը կախված չլինի բնության քմահաճությունից:

ու-սարքավորումներ, մեքենաներ

թե-ինչպես են փոխվելու

կամ-երկու, երեք

ու-գեղեցիկ, լայն

կամ-ծաղիկներով, գորգով

ու-պայծառ, լուսավոր

որ-դա

որպեսզի-կարգավորում, կախված չլինի

102. Տրված վերաբերական բառերով նախադասություններ կազմի՛ր: Ինչպիսի՞ վերաբերմունք են արտահայտում դրանք:

Թերևս, միգուցե, կարծես, մի՞թե, երևի:

Թերևս ոչ ոք չի եկել։

Միգուցե դու նույնպե՞ս մասնակցես մրցույթին։

Կարծես ոչինչ չի պատահել, դու շատ ուրախ ես։

Մի՞թե կարելի է այդքան քարսիրտ լինել։

Երևի պետք է նվեր նվիրենք։

103. Տրված մակբայները բաժանի՛ր իմաստային չորս խմբերի:

Դեմ առ դեմ, կամաց-կամաց, առավոտյան, շատ-շատ, քիչ, երեկ, արագ, բարեկամաբար, օրեցօր, հեռու, կիսով չափ, նախօրոք, լրջորեն, ամենուր, տեղ-տեղ:

104. Ուշադրությո՛ւն դարձրու ընդգծված ձայնարկություններին ու վերաբերական բառերին և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

Ի՞նչ են ցույց տալիս՝

ա) ձայնարկություններն ու վերաբերական բառերը,

բ) ձայնարկությունները,

գ) վերաբերական բառերը:

Ա. Երազները հավանաբար կապվում են մարդու արթուն ժամանակվա հոգեկան վիճակի հետ: Ծարավ մարդը երազում հաստատ ջուր կտեսնի: Իբր թե  հասարակ թխկոցն էլ քնած մարդուն կարող է թնդանոթի որոտ թվալ ու համապատասխան երազ առաջացնել: Երազներն իրոք որ հետաքրքիր երևույթ են:

Բ. Պա՜հ, քնած ժամանակ գիտակցությունը դադարում է գործելուց: Վա՜յ, քնած մարդուն տաք  թեյ կտա՞ն: Ի՜հ, ես ասացի մի կարգին երա՜զ ես տեսել: Ո՜ւխ, ի՜նչ հետաքրքիր երազ եմ տեսել:

105. Ուշադրությո՛ւն դարձրու ընդգծված կապերին ու շաղկապներին և պատասխանի՛ր, թե ո՛րն է կապերի և շաղկապների՝  որպես կապող բառերի, տարբերությունը:

1552 թվականի սեպտեմբերյան մի օր իսպանական Սան-Լուկար նավահանգստի մոտ մի նավ երևաց: Մաշված նավիրանն ու կարկատված առագաստները հուշում էին նավի անցած շատ երկար ճանապարհի մասին: Նավը մոտեցավ ափին, կամրջակը գցեցին, և նավից մի մարդ վազեց դեպի ափը: Նա շտապում էր, որ համբուրի հողը: Զարմացած համաքաղաքացիների դիմաց կանգնած էր Սեբաստյան դել Կանոն, որ արշավախմբի հետ վերադառնում էր շուրջերկրյա ճանապարհորդությունից: Երեք տարի առաջ այդ նավահանգստից հինգ նավ էր դուրս եկել՝ 265 մարդուց բաղկացած անձնակազմով, բայց  միայն տասնութ մարդ վերադարձավ: Չվերադարձավ նաև արշավախմբի ղեկավար՝ Ֆերնան Մագելանը, չնայած որ ճանապարհի ամենադժվարին մասով նա էր անցկացրել արշավախումբը:

106. Տրված բառերը բաժանի՛ր տասը խոսքի մասերի՝  գոյական, ածական, թվական, դերանուն, բայ, մակբայ, կապ, շաղկապ, ձայնարկություն, վերաբերական բառեր:

Կառուցել, իսկ, երեքական, ես, արագ, հավանաբար, շենք, օ՜ֆ, ոչ ոք, զրուցել, շինարարական, հանելուկ, բոլորը, երրորդ, տեղ-տեղ, մասին, և, փայտաշեն, առավոտյան, որովհետև, գուցե, տաղավար, ո՛չ, խառնել, ջա՜ն, երեք հարյուր երեսուներկու, մեջ, հոյակապ, բացի, հեյ-հե՜յ:

107. Նախորդ վարժության բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝

ա) որևէ հարցի պատասխանող բառեր,

բ) բառեր, որոնք հարցի չեն պատասխանում:

Ստացածդ խմբերից յուրաքանչյուրում ո՞ր խոսքի մասերը հավաքվեցին:

Աշխարհի պետությունների խմբավորումը

Նշել տարածքով ամենախոշոր 15 երկրները:

Ռուսաստան, Կանադա, Չինաստան, ԱՄՆ, Բրազիլիա, Ավստրալիա, Հնդկաստան, Արգենտինա, Ղազաղստան, Ալժիր, ԿԴՀ, Սաուդյան Արաբիա, Մեքսիկա, Ինդոնեզիա, Սուդան։

Նշել բնակչության թվով խոշոր 15 երկրները: Առանձնացնել այն երկրները, որոնք և տարածքով են խոշոր և բնակչությամբ:

Լիբիա, Իրան, Մոնղոլիա, Պերու, Չադ, Նիգեր, Անգոլա, Մալի, Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն, Կոլումբիա, Բոլիվիա, Մավրիտանի, Եթովպիա, Եգիպտոս, Տանզանիա։

Տանզանիա, Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն, Կոլումբիա։

Նշեք 5 սահմանադրական և 5 բացարձակ միապետություններ

Սահմանադրական- Մեծ Բրիտանիա, Շվեդիա, Նորվեգիա, Իսպանիա, Ճապոնիա։

Բացարձակ միապետություններ-Վատիկան, Սաուդյան Արաբիա, Քաթար, Օմա, ԱՄԷ։

Նշեք 5 երկիր, որոնց աշխարհագրական դիրքը բարենպաստ է, նշեք 5 երկիր, որոնց աշխարհագրական դիրքը անբարենպաստ է: 

Անբարենպաստ- Գանա, Քենիա, Հարավ-Աֆրիկյան հանրապետություն, Աղվանստան, Ուգանդա։

Բարենպաստ- Ռուսաստան, Թուրքիա, ԱՄՆ, Բրազիլիա, Իտալիա։

Մաքուր նյութեր և խառնուրդներ։ Նյութերի մաքրումը

Սպիրտի և ջրի

Հատկություններ, հատկանիշներ։

Կավիճ և ջուր։

Թորումով։

Կվերցնենք ջրից և բաց կպահենք ինչ որ ժամանակ։ Հետո կավի մասնիկները կիջնեն ջրի հատակ։

Բյուրղացում

գ) 2.4.5.

բ) 2.3.4.

Проект «Как прошли мои осенние каникулы».

Каждый школьник после начала нового учебного года начинает ждать первых каникул уже в сентябре, потому что летом мы привыкли подолгу спать и ничего особенного не делать. Эта осенняя неделя отдыха пролетает слишком быстро, но очень нужна, и всегда хочется провести ее интересно и с пользой для своего развития.

Погода уже редко располагает к прогулкам на свежем воздухе, но все равно я стараюсь получить полезную дозу кислорода в эти дни. Родители обязательно устраивают для меня походы в наш городской парк, где можно не только погулять, но и вообще здорово провести время. В нашем парке забавные аттракционы, замечательно чистый воздух и веселый детский городок. Особенно интересно побывать в зооуголке, где каждый раз получаешь новые эмоции от представленных животных. Здесь с удовольствием можно провести весь день в любую погоду, так как имеется огромное число разных мест для отдыха и развлечений.

Еще обязательным в осенние каникулы у меня бывает посещение кинотеатра. Обычно я люблю посмотреть какой-нибудь вновь вышедший в прокат мультфильм вприкуску с соленым попкорном и баночкой прохладной фанты.

В осенние каникулы мы с родителями еще совершаем визиты в музеи и достопримечательности города. Их достаточно много в моем городе, и там очень интересно побывать. После каждого такого похода долго находишься под ярким впечатлением увиденного и стараешься как можно больше отложить информации в своей памяти.

А в ненастную погоду осенними вечерами мне безумно нравится заняться каким-либо творчеством. Например, вышивать крестиком или же просто порисовать на вольные темы. Увлекательно в плохую погоду также почитать интересную книжку, пока дождик отбивает ритм по подоконнику.

Вопросы к тексту:

Как вы провели свои осенние каникулы?

Хорошо.

Что было интересного на осенних каникулах?

Ничего интересного, я отдохнула.

Что вам больше всего запомнилось?

Смотрела мои любимые фильмы и читала книги.

С кем вы провели эти каникулы?

С моими друзьями нам не удалось встретиться

Какие у вас общие впечатления об осенних каникулах?

Честно говоря, никакого впечатления главное, что я отдохнула.

Задания:

  1. Напишите, какие осенние традиции есть в вашей семье.
  2. Распишите свой распорядок дня на осенних каникулах.
  3. Составьте свой виш-лист «10 вещей, которые нужно сделать на осенних каникулах».

Итоги проекта – Виш-листы «10 вещей, которые необходимо сделать на осенних каникулах».

Քրիստոնեության ընդունումը որպես պետական կրոն

  1. Ինչպիսին էր քաղաքական կացությունը Առաջավոր Ասիայում 3-րդ դարի վերջին և 4-րդ դարի սկզբին:

Սրվել էին պարսկա-հռոմեական հարաբերությունները։ 296 թ․ պարսից արքա Ներսեհը պատերազմ սկսեց հռոմի դեմ։ Ռազմական գործողությունների ոլորտում ընդգրկվեցին Հայաստանի և Հյուսիսային Միջագետքի տարաքները։ Ներսեհը պարտություն կրեց և ստիպված էր 298 թ․ Մծբինում հաշտության պայմանագիր կնքել հռոմեացիների հետ՝ խաղաղության քառասունամյա ժամկետով։ Իրավիճակը հայաստանի համար փոխվեց։

  1. Ինչու էր Տրդատ 3-րդը բանտարկել Գրիգոր Պարթևին

Տրդատ III-ի հրամանով Գրիգոր Պարթևը 13 տարի անցկացրեց Խոր Վիրապում բանտարկված քանի որ նա ուզում էր քրիստոնեություն քարոզչել։

  1. Ինչ գործունեություն ծավալեց Գրիգորը Խոր Վիրապից դուրս գալուց հետո

Խոր Վիրապից դուրս գալուց հետո Գրիգորը սկսում է քրիստոնեության քարոզչությունը Հայաստանում։ Գրիգորի կոչով սկսում ե կառուցել Հռիփսիմյան կույսերի վկայարաններ։

  1. Ինչու Գրիգորը մեկնեց Մաժակ-Կեսարիա:Ինչ գիտեք Ս. Էջմիածնի կառուցման ր անվանակոչության մասին:

Ս․ Գրիգորը հայ նախարարների ուղեկցությամբ մեկնում է Կապադովկիայի Մաժակ-Կեսարիա քաղաքը, որտեղ եպիսկոպոսների ժողովը նրան ձեռնադրում է եպիսկոպոս։

Ըստ ավանդության՝ Գրիգոր Լուսավորչի տեսիլքում երևացել է Միածնի՝ Քրիստոսի իջած տեղը, որտեղ և կանգնեցվել է փրկչական խաչի նշանը։ Այստեղից էլ ծագել է Էջմիածին <<Միածնի իջած վայր>> անունը։

  1. Նկարագրեք քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունելու իրադարձությունները:

Բագավանում՝ Նպատ լեռան ստորոտում, Տրդատ մեծը, Աշխեն թագուհին և հայոց զորքը մեծ պատիվներով դիմավորում են Ս․ Գրգորին։ Լուսաբացին նա արքունիքին, զորքին և ժողովրդին Արածանիի ջրերում մկրտում է։ Այդպես 301 թ․ քրիստոնեությունն աշխարհում առաջինը Հայաստանում հռչակվում է պետական կրոն։

  1. Քրիստոնեության ընդունումը պատմական ինչ նշանակություն ունեցավ հայ ժողովրդի կյանքում:

Դարեր շարունակ Հայ եկեղեցին եղել է ազգային միասնականության հոգևոր և գաղափարական գրավականը։

Հայաստանում քրիստոնեության պետականորեն ընդունումից հետո ավանդաբար պահպանվեցին հնուց եկող շատ տոներ՝ Ամանոր, Տրնդեզ, Բարեկենդան, Վարդավառ, Խաղողօրհնեք և այլն։ Մեծ վերելք ապրեց հայկական ճարտարապետությունը։

  1. Ազգային-քրիստոնեական ինչ տոներ գիտեք:Ինչ առաքելություն ստանձնեց Հայոց եկեղեցին:

Դարեր շարունակ Հայ եկեղեցին եղել է ազգային միասնականության հոգևոր և գաղափարական գրավականը։

Ամանոր, Տրնդեզ, Բարեկենդան, Վարդավառ, Սուրբ Ծնունդ, Զատիկ։

Երկրաչափություն պարապմունք 12

1.Geogebra ծրագրով գծիր f ուղիղ, վրան նշիր երկու կետ։ Երկու կետով անցնող քանի՞ ուղիղ կարող ես տանել։

1
2.Geogebra ծրագրով գծիր երկու հատվող ուղիղներ։ Քանի՞ չփռված անկյուն առաջացավ,անկյունները համարակալիր։


3.Geogebra ծրագրով գծիր երկու հատվող ուղիղներ, քանի՞ ընդհանուր կետ առաջացավ, նշիր։

F


4.Geogebra ծրագրով գծիր երկու հատվող ուղիղներ այնպես, որ առաջացած անկյուններից  յուրաքանչյուրը լինի 90 աստիճան։


5.Որո՞նք են կոչվում ուղղահայաց ուղիղներ, Geogebra ծրագրով  ցույց տուր գծագիրը։

Երկու հատվող ուղիղներ կոչվում են ուղղահայաց, եթե նրանք բոլորը 90 աստիճան են (կազմում են ուղիղ անկյուններ)։
6.Ուղղահայաց ուղիղները նշելու համա ի՞նչ նշան են օգտագործում։


7.Geogebra ծրագրով գծիր f ուղիղ։ Ուղղից դուրս B կետով այնպիսի g ուղիղ տար, որ հատվի f ուղղի հետ և g f:


8.Եթե կից անկյուններից մեկը 90 աստիճան է, ինչքա՞ն կլինի մյուս անկյունը, ինչու՞։

90, քանի որ փռված անկյուն է, իսկ փռված անկյունը 180 աստիճան է։

180-90=90
9.Եթե հակադիր անկյուններից մեկը 90 աստիճան է, ինչքա՞ն կլինի մյուս անկյունը, ինչու՞։

90, քանի որ հակադիր անկյունները իրար հավասար են։
10.Կից անկյուներից մեկը 30 աստիճան է, գտիր մյուս անկյունը։

150
11.Կից անկյուներից մեկը 30 աստիճանով մեծ է մյուս անկյունից։ Գտիր առաջացած անկյունները։

180-30=150

150:2=75

75+30=105

75, 105:

12.Կից անկյուններից մեկը 5 անգամ մեծ է մյուսից։ Գտիր առաջացած անկյունները։

180:6=30

180-30=150

30, 150:
13.Հատվող ուղիղներով առաջացած անկյուններից մեկը 90 աստիճան է, ինչո՞ւ են մնացած անկյունները ևս 90 աստիճան, ապացուցիր։ 

Երկրաչափություն պարապմունք 11

1.Գտեք ABC անկյան կից անկյունը, եթե՝
ա) ∠ABC = 111աստիճան-69
բ) ∠ABC = 91 աստիճան=89
գ) ∠ABC = 15 աստիճան 20 րոպե=164o 40′

2. Կից անկյուններից մեկը ուղիղ է: Սու՞ր, ուղի՞ղ, թե՞ բութ է մյուս անկյունը: Գծագիրը ցույց տուր։
Ուղիղ

Ուղիղ


3. Արդյոք ճշմարի՞տ է հետևյալ պնդումը. եթե կից անկյունները հավասար են, ապա դրանք ուղիղ անկյուններ են: Գծագիրը ցույց տուր։
Ճշմարիտ է


4. Տրված են երկու հավասար անկյուններ: Հավասա՞ր են, արդյոք դրանց կից անկյունները: Գծագիրը ցույց տուր։
Այո


5. Երկու հակադիր անկյունների աստիճանային գումարը 100 աստիճան է։ Գտեք յուրաքանչյուր անկյան աստիճանային չափը։

50
6. Երկու կից անկյուններից մեկը մեծ մյուսից 40 աստիճանով։ Գտեք յուրաքանչյուր անկյան աստիճանային չափը։

70
7. Երկու կից անկյուններից մեկը հարաբերում է մյուսին ինչպես 1:8: Գտեք յուրաքանչյուր անկյան աստիճանային չափը։

1+8=9

180:9=20

20×8=160

20×1=20

160, 20:
8. Նայելով նկարին գտեք <1+<2+3-ը։

1+2+3=180

9. Նայելով նկարին գտեք․
ա) <1-ը․ եթե <2=120 աստիճան է

360-240=120

120:2=60
բ) <3-ը․ եթե <1=60 աստիճան է

1=3

60=60
գ) <2-ը, եթե այն երկու անգամ մեծ է <1-ից

120
դ) նշված բոլոր անկյունները, եթե <2-ը մեծ է <1-ից 60 աստիճանով։

<1=60

<2=120

<3=60

<4=120

Երկրաչափություն պարապմունք 10

1.Ո՞ր անկյուններն են կոչվում կից անկյուններ, գրիր սահմանումը։

Երկու անկյուններ, որոնց մի կողմն ընդհանուր է, իսկ մյուս կողմերը մեկը մյուսի շարունակությունն են, կոչվում են կից անկյուններ:
2. Ո՞ր անկյուններն են կոչվում հակադիր անկյուններ, գրիր սահմանումը։

Երկու անկյուններ կոչվում են հակադիր անկյուններ, եթե անկյուններից մեկի կողմերը մյուսի կողմերի շարունակությունն են:
3. GEOGEBRA ծրագրով գծիր կից անկյուններ։ Ո՞ր կողմն է հանդիսանում ընդհանուր կողմ։

4. GEOGEBRA ծրագրով գծիր հակադիր անկյուններ։ Ո՞ր անկյուններն են իրար հավասար։

5. GEOGEBRA ծրագրով գծիր ուղիղ անկյուն, հետո գծիր այդ անկյան կից անկյունը։ Գտիր կից անկյան աստիճանային չափը։ Ո՞ր կողմն է հանդիսանում ընդհանուր կողմ

6. GEOGEBRA ծրագրով գծիր սուր անկյուն, հետո գծիր այդ անկյան կից անկյունը։ Ինչպիսի անկյուն կլինի  կից անկյունը՝ սուր, ուղիղ, թե՞ բութ։

Ուղիղ
7. GEOGEBRA ծրագրով գծիր բութ անկյուն, հետո գծիր այդ անկյան կից անկյունը։ Ինչպիսի՞ անկյուն կլինի  կից անկյունը՝ սուր, ուղիղ, թե՞ բութ։

Ուղիղ

8. GEOGEBRA ծրագրով գծիր սուր անկյուն, հետո գծիր նրա հակադիր անկյունը։


9. GEOGEBRA ծրագրով գծիր բութ անկյուն, հետո գծիր նրա հակադիր անկյունը։

10. Գրիր կից անկյունների հակտությունը

Կից անկյունների գումարը 180աստիճան  է:
12. Գրիր հակադիր անկյունների հատկությունը։

Երկու անկյուններ կոչվում են հակադիր անկյուններ, եթե անկյուններից մեկի կողմերը մյուսի կողմերի շարունակությունն են:
13. Գտեք ABC անկյան կից անկյունը, եթե`
ա) <ABC=125 աստիճան

62,5
բ) <ABC=90 աստիճան

45
գ) <ABC=43 աստիճան

21,5